İş Gözlüğü Standartları
İş yerinde her gün kullandığımız iş gözlüğü bilincinde olmasak da belli başlı bazı testlerden geçmiştirler. Bu testlerden başarı ile geçen iş gözlükleri yapılmış testlerin doğrultusunda belli işaretlemelere sahiptirler. Bu işaretlemelerin gözlük üstünde (çerçeve ve lens) üretici logosu ve CE sembolü ile beraber belirtilmesi yasal zorunluluktur.
İş Gözlüğü standartları mevzusunda kafa karışıklığına neden olan bir mevzuya da değinmek isterim. Gaz maskesi ve öteki iş güvenliği ekipmanlarında da olduğu şeklinde amerikan standartlarına haiz bazı ürünlerin satışı yapılmaktadır. Buda sanki Amerikan standartları ülkemizde kullanılıyormuş şeklinde bir izlenimin doğmasına sebep olmaktadır. ANSI Amerikan standarttı olup, ülkemizde EN Avrupa standartları kullanılmaktadır.
ANSI: Amerika Ulusal Standart Ensitüsü (American National Standards Institute)
EN: Avrupa Standartları (European ölçü)
İş Gözlüğü Standart İşaretlemeleri
Tüm iş gözlüğü parçaları EN 166 Avrupa standardından geçmiş olması gerekmektedir. EN 166 Amerika ve Asya da kullanılan iş gözlüğü standartlarının daha kapsamlı bir standarttır. EN 166 kapsamında meydana getirilen kontrol ve işaretlemeleri bölüm bölüm aşağıdaki gibidir.
İş gözlüğü çerçeve işaretlemeleri: Gözlük çerçeveleri aşağıdaki işaretlerden bir yada bir kaçına haiz olabilir.
3 – Çeşitli sıvı damlacık ve sıvı sıçramalarına karşı sızdırmazlık ve koruma sağlar.
4 – Beş mikrondan büyük toz ve toz parçacıklarını geçirmez.
5 – Beş mikrondan ufak tozları geçirmez.
S – 12 m/s hızla çarpan minik cisimlere karşı dayanaklılık.
F – 45 m/s hızla çarpan ufak cisimlere karşı dayanaklılık.
B – 120 m/s hızla çarpan minik cisimlere karşı dayanaklılık.
A – 190 m/s hızla çarpan ufak cisimlere karşı dayanaklılık.
T – Sıcak ortamlarda gözlük darbe direncinin kaybolmaması ve dayanıklılığının devam etmesi.
İş Gözlüğü EN Lens İşaretlemeleri: Lensler gözlüğün ana parçası olduğundan işaretlemeler ve koruma standartları aslık çerçevelerine bakılırsa daha karmaşıktır.
EN 166 (TS 5560 EN 166)- Güvenlik gözlüğü genel standarttı (Darbe dayanaklılığı ve optik kalite)
EN 169 ( TS EN 169)- kaynak ışınlarından korunma ile ilgili standart
EN 170 (TS EN 170)- ultraviyole ışınlarından korunma ile ilgili standart
EN 171 (TS 8435 EN 171)- Kızılötesi ışınlarından korunma ile ilgili standart
EN 172 (TS EN 172)- güneş ışınlarından korunma ile ilgili standart
ışınım Işınlarından Koruma İşaretleri:
2 – Gözlük renkerin görünürlüğünü etkisinde bırakır, EN 170 bakılırsa koruma sağlar.
2C yada 3 – Gözlük renklerin görünümünü etkilemez, EN 170 göre koruma sağlar.
4 – Sıcak ortamlar için Kızılötesi (IR) koruması, EN 171 e bakılırsa koruma sağlar.
5 – Ultraviyole koruması, EN 172 ye bakılırsa koruma sağlar. Kızılötesi ışınlardan korumaz.
6 – Ultraviyole koruması, EN 172 ye gore koruma sağlar. Kızılötesi ışınlara karşıda koruma sağlar.
Iş gözlüğü lens işaretleri
Koruyucu gözlük ön cam için işaretleme örneği
Lens Koyuluk İşaretleri: İş gözlükleri ışığı geçirme seviyelerine gore aşağıdaki gibi işaretlemiştir. En koyu gözlük 3.1 ile işaretlenmiştir.
1.2 – Gelen ışığı %74,4 ile %100 aralığında bir yüzdeyle geçirir.
1.7 – Gelen ışığı %43,2 ile %58,1 aralığında bir yüzdeyle geçirir.
2.5 – Gelen ışığı %17,8 ile %29,1 aralığında bir yüzdeyle geçirir.
3.1 – Gelen ışığı %8,0 ile %17,8 aralığında bir yüzdeyle geçirir.
Lensin Çarpmaya Karşı Dayanımı İşaretleri: İş gözlüklerinin asli amaçlarından önde gelen çapak fırlamalarına karşı koruma derslikı işaretleridir. İş gözlükleri minik parçalara karşı koruma sağladığı unutulmamalıdır.
F – 45 m/s ye hıza kadar minik cisim çarpmalarına karşı dayanıklılık.
B – 120 m/s ye hıza kadar küçük cisim çarpmalarına karşı dayanıklılık.
A – 190 m/s ye hıza kadar minik cisim çarpmalarına karşı dayanıklılık.
T – Sıcak çalışma alanları için sıcaklık dayanıklılığı.
Gözlük Mercek Kalitesi: İş gözlüğü kullanım süresine göre mercek seçimi yapılmalıdır. Uzun soluklu kullanımlar için yüksek mercek kalitesine haiz gözlükler kullanılmalıdır.
1 – Yüksek mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi düşük olduğundan uzun süre kullanıma uygundur.
2 – Orta mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi orta seviyede olduğundan aralıklarla kullanıma uygundur. Uzun kullanımlarda göz hastalıklarına niçin olabilir.
3 – Düşük mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi yüksek olduğundan acil durumlarda ve kısa zamanlı kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanımlarda baş dönmesi ve göz bozukluklarına niçin olabilir.